gta 4

Beschrijving
Grand Theft Auto IV (GTA IV) speelt zich net als deel III af in Liberty City. Een stad die is gebaseerd op New York. Je speelt als Niko Bellic, een Russische immigrant die naar Amerika komt in de hoop zijn zware en criminele verleden te vergeten. Zijn neef Roman woont daar al en beweert en goedlopend bedrijf te hebben en belooft Niko gouden bergen. Niko komt er al snel achter dat er nies waar is van de beloftes van zijn neef en dat Roman juist heel veel problemen heeft met verschillende criminelen. Roman komt zo snel terecht in het criminele circuit van Liberty City.

Net als in de voorgaande delen is GTA IV een free roaming actiegame. Dit betekent dat je kunt gaan en staan waar je zelf wilt in Liberty City. Je kunt je zelf daarbij te voet voortbewegen, maar je kunt ook gebruik maken van auto's, motoren en helikopters. Ook op het gebied van missiekeuze heb je veel vrijheid. Je kunt altijd kiezen uit meerdere missies en het is bovendien mogelijk zelf opdrachtgevers op te bellen met je mobiele telefoon. Hiermee kun je ook een handelaar in illegale wapens opbellen. Met deze persoon kun je vervolgens een afgelegen steegje afspreken. Dit is één van de vele gebieden waarop het spel serieuzer en realistischer is dan zijn voorgangers.

Een grote toevoeging ten opzichte van vorige Grand Theft Auto-delen is de komst van een online multiplayer. In veel nieuwe modi kunnen spelers het tegen elkaar opnemen. In de modus Death Match speelt iedereen tegen elkaar, in Team Deathmatch spelen twee teams tegen elkaar, in Cops 'n Crooks moet een team van politie-agenten jagen op een team dieven op de vlucht, in GTA Race moet je tegen elkaar racen terwijl je ook op elkaar kunt schieten en in Mafiya Work krijgt elke speler dezelfde opdracht om te voltooien. Dit zijn slechts enkele voorbeelden van de vele multiplayer-modi. Overigens is het mogelijk deze te spelen in delen van de stad, of in de hele stad, inclusief de voetgangers, het verkeer en de politie.



Recensie(s)
Magazine preview
Beoordeling: 98


Ja hoor! Het is zo ver! Ik heb ‘m gespeeld! Eindelijk hoefde ik niet meer ‘gewoon’ naar Grand Theft Auto IV te kijken, maar mocht ik ermee aan de slag. In twee uur heb ik onschuldige burgers in elkaar geslagen, vuile klussen opgeknapt en ben ik natuurlijk aan de politie ontsnapt. En dat voelde heerlijk vertrouwd. GTA IV spelen is aan één kant een bijzondere ervaring, en aan de andere kant voelt het alsof ik nooit anders heb gedaan. Dat betekent niet dat de gameplay onveranderd is gebleven, maar dat deze een grote, maar zeer natuurlijke evolutie heeft doorgemaakt.

Zo is gewoon even met mensen op de vuist niet langer gewoon even met mensen op de vuist. Knokken is een stuk uitgebreider doordat je wel vijf knoppen tegelijk kunt gebruiken. Met de linker trigger lock je op het (wellicht nietsvermoedende en bovendien onschuldige) slachtoffer om met twee van de actietoetsen verschillende klappen uit te delen. Met de andere twee actieknoppen kan Niko schoppen en blokkeren. GTA was natuurlijk altijd al de ultieme mix van verschillende genres en aan het lijstje shooter, race en action-adventure mag nu dus het genre vechtgame worden toegevoegd.


De andere genres zijn bovendien flink aangepakt zodat ze meekunnen met de huidige standaard. GTA IV is bijvoorbeeld weer een volwaardige shooter en dat komt met name door het verbeteren van het locksysteem. De vorige keer heb ik het hier ook al over gehad, maar nu kon ik eindelijk zelf voelen hoe goed dit werkt. Met de linker trigger lockt Niko meteen op een tegenstander en schakelen tussen verschillende doelwitten gebeurt door middel van een tikje tegen de rechter stick. Ook als vijanden tussen een groep burgers staan, kunnen ze op deze manier snel gevonden en uitgeschakeld worden.
Dit systeem werkt samen met het nieuwe cover-systeem. Met de rechter schouderknop drukt Niko zich tegen een object aan en ook vanachter cover kan hij gewoon locken. Standaard mikt Niko op de borst, maar met een subtiele beweging van de rechter stick kan hij ook op andere lichaamsdelen mikken. Een schot door het hoofd is altijd het meest effectief, dat heb ik wel gemerkt tijdens een missie die ik deed voor de hilarische wietrokende Jamaicaan Little Jacob. De speler moet deze vriend van Roman beschermen bij een ontmoeting met een aantal “business partners”. Qua missies is GTA IV niet veel anders dan de vorige GTA-games, dus je weet van tevoren dat deze ontmoeting op een shoot-out uitloopt. Niko wordt met een handpistooltje gepositioneerd op een nabijgelegen gebouw om de aanvallers van Little Jacob neer te schieten. Laat je Niko gewoon locken zonder bijsturing, dan zijn er aardig wat kogels nodig. Eén kogel in het hoofd is meestal een stuk effectiever. Een granaat doet ook veel goeds, deze kun je zeer precies werpen met het lock-systeem. Granaten zijn bovendien te cooken. Net als in een game als Call of Duty 4 kun je een granaat langer vasthouden voordat je hem gooit, met als gevolg dat deze precies op het juiste moment ontploft.

Dat is geen goed idee als je tegenstanders tussen de burgers staan, want granaten zorgen voor vette ontploffingen en zeer veel schade. Een uzi is dan een betere keuze. Gelukkig zijn tegenstanders nu goed te herkennen tussen de onschuldige schapen, doordat iemand die Niko dood wil hebben zorgt voor een rode crosshair en een willekeurige voorbijganger een groengekleurde crosshair krijgt. Een tof detail hierbij is dat een tegenstander zich kan overgeven. Hij vormt op dat moment geen gevaar meer en de crosshair is dus groen. Ook dan blijft voorzichtigheid geboden: iemand die zich gewonnen geeft kan even later van gedachten veranderen. Een ander leuk detail zit hem in het mikken op onschuldige burgers. Deze reageren hier allemaal net weer anders op. Als je in GTA IV mikt op een nietsvermoedende burger kan deze bijvoorbeeld zijn kop koffie van schrik laten vallen.


Dat soort kleine nieuwe details zie je overigens heel erg veel in GTA IV. Mensen die je met een auto weet te pletten laten bijvoorbeeld echt bloedvlekken achter, vaak op een muur, maar ook op een motorkap of voorruit. Niko kan ook zelf een bloedvlek achterlaten. Als je echt hard rijdt met een auto en tegen een stilstaand object ramt, dan wordt Niko door de voorruit gelanceerd. Op een motor komt dit natuurlijk ook vaak voor, maar daar heeft hij meestal een helm op. Verongelukken is dus nog steeds aan de orde van de dag in GTA IV en je zult het autorijden echt moeten leren om de “suicides by car” te beperken. Al remmend door een bocht gaan is bijvoorbeeld niet meer zo eenvoudig: je moet afremmen voor een bocht en weer gas geven in de bocht. Remmen en sturen tegelijk is geen succes kan ik je uit ervaring meedelen.
Met de handrem moet je ook oppassen, druk deze te lang in en de bolide gaat ongetwijfeld spinnen. En dan is er nog het feit dat elke auto echt anders stuurt. In de vorige GTA’s was er vooral veel verschil in snelheid tussen de verschillende auto’s, maar in dit deel besturen de auto’s ook echt anders. Een grote SUV rijdt bijvoorbeeld heerlijk als je rechtdoor gaat, maar uitwijken voor andere auto’s is erg moeilijk. En echte Amerikaanse muscle cars zien er geweldig uit, maar rijden als een dweil. Dat is in het echt niet anders trouwens, omdat de Amerikanen heilig geloven in het motto “bochten zijn voor mietjes”.

Ook het weer is van invloed op het rijgedrag van de verschillende wagens. Op hoge snelheid zijn een Banshee (in het echt een Dodge Viper) of een Croquette (Corvette) bijvoorbeeld zeer moeilijk te besturen, maar als het stortregent weet je helemaal niet meer wat je overkomt. Een bocht maken op middelhoge snelheid op een nat wegdek zorgt er waarschijnlijk voor dat de auto in een dikke slip raakt. Rijden voelt in eerste instantie dan wel heerlijk vertrouwd aan in GTA IV, maar om een volwaardig coureur te worden zul je door het diepgaandere rijsysteem veel uren in de game moeten steken. Overigens heeft het weer nog een ander doel dan alleen irritant zijn tijdens het rijden. De stortregens zorgen namelijk voor een grimmige sfeer. Zeker als het ook begint te onweren krijg je als speler oprecht het gevoel dat je maar beter even ergens kunt gaan schuilen.


Schuilen is iets dat je vaak zult doen in GTA IV en dan vooral je verschuilen. Niet voor de regen natuurlijk, maar wel voor de politie. Ik heb gemerkt dat het een stuk moeilijker is te ontsnappen aan de mannen in uniform, zeker als je vier sterren of meer hebt. Zoals ik de vorige keer heb omschreven wordt de zoekradius groter naarmate je meer sterren hebt. Het probleem is dat er zoveel politie op straat en in de lucht is, dat het bijna onmogelijk is ongezien uit de zoekradius te komen. Bij zes sterren stikt het niet alleen van de politieauto’s, maar ook van de zwarte FBI-wagens en ME-busjes zoals we die kennen van eerdere GTA’s. Het leger is dus verdwenen. De game is daardoor een stukje realistischer, maar zeker niet eenvoudiger dan zijn voorgangers.
Alle toevoegingen zorgen ervoor dat Grand Theft Auto IV ongetwijfeld weer een mijlpaal in de gamegeschiedenis gaat worden. Maar dat komt niet in de eerste plaats doordat het spel zoveel genres op geweldige wijze weet te combineren, maar vooral door het oog voor detail. Het vallende koffiekopje en de bloedvlekken zijn natuurlijk maar kleine voorbeelden. Het feit dat mensen paraplu’s opsteken en agenten regenkapjes over hun petten dragen in de regen, het feit dat een van een dak vallende tegenstander de ene keer te pletter zal slaan en de andere keer zich weet vast te houden aan een dakgoot, het feit dat de humor in het spel alleen maar beter lijkt te zijn geworden, en vooral het feit dat er een veel uitgebreider en beter verhaal zit in GTA IV zorgen ervoor dat de game uitgebreider, realistischer en beter aanvoelt dan ooit. Nog twee maandjes wachten en dan mogen we de game eindelijk thuis spelen, het lijkt wel een eeuwigheid.


Magazine review
Beoordeling: 98


Hoe begin je de recensie van de meest gehypete game van het jaar? De game die jullie allemaal toch wel gaan kopen. De game waar vele gamers, inclusief ikzelf, al op wachten sinds ze Grand Theft Auto: San Andreas uitspeelden. De game die de lat voor andere ontwikkelaars weer ongelofelijk hoog moet leggen. De game waarvan we zo verschrikkelijk veel verwachten dat hij alleen nog maar tegen kan vallen. En dat toch niet doet. Weer is Rockstar erin geslaagd een pareltje af te leveren zoals je die nog nooit eerder hebt gezien. Grand Theft Auto IV is een game die je een unieke ervaring biedt en die met geen andere games is te vergelijken, behalve met de vorige GTA-games. Op het moment dat Niko van de boot komt, een gesprek heeft met zijn neef en in de auto stapt weet je het al: dit is gewoon GTA zoals we het kennen. Alles ademt GTA, van de geweldige en absurde personages die je tegenkomt, tot de levendige stad. Grand Theft Auto IV is daardoor precies wat je ervan zou verwachten terwijl het tegelijkertijd op alle fronten weet te verbazen.


Misschien wel de belangrijkste verbetering ten opzichte van de vorige GTA-delen is het verhaal. Niko Bellic is een diepzinnig persoon. Een Servische immigrant die verschrikkelijke dingen heeft gezien en gedaan in de oorlog. Hij is van binnen diep beschadigd en voelt daardoor weinig wroeging voor de moorden die hij pleegt. Maar er gaat veel meer schuil in Niko, je merkt al snel dat de dingen die hij meemaakt en heeft meegemaakt een grote impact op hem hebben. Niko is erg menselijk, en daar ligt de kracht van dit personage. Je bent als speler met hem begaan en wilt dat hij een goed leven krijgt. Dat was natuurlijk altijd al een beetje het achterliggende verhaal van GTA: maak van een arme kruimeldief een succesvol topcrimineel. Ook met Niko klim je omhoog op de sociale ladder van de onderwereld, maar dit keer komt er veel meer bij kijken. Niko is niet alleen in Liberty City om een nieuwe start te maken, hij is zelf ook op zoek naar iemand. Dat brengt een tweede, diepere laag in hem en in het verhaal. De plot is een stuk beter geschreven dan die van eerdere delen en bevat veel meer emotie. Mede daardoor bereikt Grand Theft Auto IV nieuwe hoogten.
Dat Rockstar Niko meer als een geloofwaardig persoon wilde neerzetten, blijkt ook uit het feit dat hij sociale relaties kan onderhouden. Je ontmoet mensen die soms je vriend of vriendin kunnen worden. Maar mensen zijn niet zomaar bevriend, dus af en toe bellen ze om iets leuks te gaan doen. Je kunt het op een zuipen zetten met je neef Roman, of gaan bowlen met je vriendinnetje. Het is niet zozeer wát je doet, maar dát je het doet wat interessant is. Het voelt namelijk echt lullig als je je vrienden verwaarloosd en dus bel je ze eens op om wat leuks te gaan doen. Bovendien is een goede vriend nog handig ook. Roman kan een taxi sturen om je op te halen en de Jamaicaan Little Jacob heeft bijvoorbeeld toegang tot goedkope wapens. Als jij wat voor je vrienden doet, doen ze ook wat terug.


Opvallend is dat al die vrienden altijd wel iets nieuws te zeggen hebben. In de auto beginnen ze een gesprek en ik heb nog nooit twee keer hetzelfde gesprek gehoord. Zelfs wanneer je een missie opnieuw begint en je dus voor een tweede keer bij iemand in de auto stapt hoor je niet hetzelfde. De strekking is vaak wel hetzelfde, maar wat er precies gezegd wordt, welke grappen er worden gemaakt, dat verschilt. Dat is echt zo’n voorbeeld van wat Rockstar met GTA IV heeft gedaan, dat je nooit ergens anders hebt gezien. De ontwikkelaar heeft een ongekend oog voor detail dat je voortdurend blijft verbazen. En natuurlijk blijft dat niet beperkt tot gesprekken, maar zie je overal dingen die je verrassen. Zo vliegt Niko keihard door de voorruit wanneer hij met hoge snelheid tegen een muur tot stilstand komt, bestuurt elke auto anders, klopt Niko het water uit zijn oor in de regen en reageren de inwoners van Liberty City op een logische manier op Niko’s acties. Ze laten hun koffiebeker vallen als ze schrikken, schuilen onder een krant als het regent, schelden je uit als ze boos zijn. Maar het gaat nog veel verder. In vorige delen hadden de inwoners maar twee doelen: die van opvulling en potentieel doelwit. Nu is dat in feite nog steeds zo, maar voelt het heel anders. De inwoners van Liberty City hebben hun eigen doelen en bezigheden. Je zult ze bijvoorbeeld zien pinnen, rondhangen en telefoneren. Ze zijn erg gesteld op hun mobiele telefoons en niet bang ze te gebruiken. Als je gezien wordt bij het jatten van een auto, gebeurt het nog wel eens dat de politie opeens voor je neus staat, omdat iemand ze gebeld heeft.
Ook de inwoners van Liberty City lijken dus menselijker en dat zorgt ervoor dat de stad leeft. Het is daardoor een genot om door de verschillende delen van Liberty City te rijden. De stad is een prachtige en bruisende plek die niet helemaal lijkt te draaien om jou. Dat gevoel wordt versterkt door oude vertrouwde elementen uit GTA. Wat dacht je bijvoorbeeld van de radio die weer stampvol zit met hilarische dj’s, reclames die je laten proesten van het lachen en de vele bekende en minder bekende nummers. Zo is er een radiozender die alleen maar Oostblokmuziek draait en mijn persoonlijke favoriet, een zender met alleen maar electro. Bovendien kun je nu ook TV kijken in je appartement. Zo kwam ik toevallig een tekenfilm tegen die een niet subtiele persiflage is op Halo. De Republican Space Rangers zijn drie oliedomme soldaten in Masterchief-pakken die hulpbehoevende aliens overhoop schieten onder het motto “Travel in space, meet strangers and kill 'em good!”. Gewoon weer een klein voorbeeldje van de heerlijke humor in deze game.

En zoals de TV een soort geëvolueerde versie is van de radio, zo is alles in Grand Theft Auto IV beter dan in zijn voorgangers. Aan de missiestructuur lijkt in eerste instantie weinig te zijn veranderd. Iemand heeft Niko’s hulp nodig, hij rijdt erheen, krijgt een opdracht, gaat naar het slachtoffer en schiet hem dood. Dat is min of meer de basis van de meeste missies en dat is nooit anders geweest. Dat is absoluut geen probleem, want dit systeem werkt en verveelt niet. Maar de grote verandering is dat je na een mislukte missie direct opnieuw kunt beginnen. Dat lijkt een kleine aanpassing, maar wel een die zorgt voor veel minder frustratie. Natuurlijk is de gameplay zelf ook onder handen genomen. Het lock-systeem werkt bijvoorbeeld eindelijk perfect en het Gears of War-achtige cover-systeem waar zowel Niko als zijn vijanden van gebruik kunnen maken, zorgt voor veel spannendere en intensere shoot-outs.

Tot slot is er nog die toevoeging waar iedereen al op zat te wachten sinds Grand Theft Auto III: de multiplayer. Die is verschrikkelijk gaaf en biedt ongecompliceerde lol. Wat technisch heel sterk is aan deze modus, is dat je door heel Liberty City chaos kunt veroorzaken met zestien man, terwijl het verkeer, de voetgangers en de politie gewoon bezig blijven met hun eigen ding. Je hebt vele opties en veertien verschillende modi die verschillen van een ouderwetse Deathmatch tot races en coöperatieve missies. Ook leuk is Free Mode, waarin je niet afhankelijk bent van scores of tijdslimieten, maar waarin je kunt doen en laten wat je zelf wilt. Er is voor elk wat wils in de multiplayer van GTA IV die echt heel erg goed is. Dit wordt ongetwijfeld een van de populairste games op Xbox Live en PlayStation Network.Conclusie: Grand Theft Auto IV is een van de beste en misschien wel dé beste game die ik ooit heb gespeeld. Zelden is er een hoofdpersonage geweest dat zo ver is uitgewerkt als Niko Bellic, een geloofwaardig en diepgaand persoon met wie je een aangrijpend verhaal beleeft. En dat verhaal beleef je in een van de meest indrukwekkende en geloofwaardige spelomgevingen die we ooit zijn tegengekomen. Een geweldige setting, een geweldig verhaal, geweldige gameplay en een geweldige multiplayer maken samen een meer dan geweldig spel. GTA IV is uniek, weergaloos en ongeëvenaard